TROMPE L'OEIL - XII

Veel Vlaamse en Noord-Franse steden hebben een belfort.

Een niet religieus alternatief om de stedelijke macht op de één of andere manier duidelijk te maken.

Sommige belforten zijn waardige evenknieën van kerk- en kathedraaltorens, maar zoals hier in Amiens is het wel een beetje de mist in gegaan.

Ooit begonnen met een zware sokkel maar, wegens geldgebrek, nooit afgeraakt.
Volgende generaties zijn er kennelijk met lange tanden en minimalistische gevoelend aan begonnen.

Nou goed.

Maar met de gebouwen die er rond zijn neergekwakt is het nog erger gesteld.
Die gebouwen op de achtergrond zeker niet,
dat winkel en appartementencomplex rechts ook al niet,
maar de laatste ingreep,
La Poste verdient in de categorie architecturale misplaatsten wel een ereplaats.

Ik denk niet dat ik het nog zal meemaken, dat ze alle gebouwen rond dit beffroi slopen en iets zinnigs naast bouwen, dat van het mislukte belfort toch nog iets maakt dat bemind kan worden.


VERDICHTE STEDEN XX - SLUSSEHOLMEN

Kopenhagen is voor veel stedenbouwkundigen en architecten het mekka van waardevolle stadsontwikkelingen.                        
 
Zo ook Slusseholmen, een nieuwbouwwijk die gebouwd werd op oude verlaten dokken.

De taxichauffeur wist niet waar het lag, wat mij een beetje verwonderde. 
Maar het was een dankbaar gebied, om iets te doen op die acht eilandjes met daartussen kanaaltjes die het project zo uniek maken.


Van idee tot realisatie duurde het amper tien jaar; een recordtijd, dank zij de goede aanpak.

Van bij de start in 1999 was er een goede samenwerking tussen het gemeentebestuur en het  Kopenhaags Havenbedrijf.

Er werden twee belangrijke nota's ontwikkeld:
een stedenbouwkundige reglement en een Ontwerp Handboek.

Het eerste - het stedenbouwkundig reglement - was voorzien van een zekere flexibiliteit;
het tweede was een handige leidraad om de initiële globale visie niet uit het oog te verliezen.

Waar men naar streefde was een Skandinaafse traditie om rond gemeenschappelijke binnentuinen te bouwen.

Deze binnentuinen vormen dè kernen van heel het project.

Ze zijn voor iedereen toegankelijk maar in de praktijk worden deze enkel door de bewoners gebruikt.

Het is een paradijs voor het houden van barbecues, feestjes, spelletjes met de kinderen, verstoppertje spelen, stallen van fietsen.


Het is het soort private gemeenschapsvoorziening waarvoor iedereen graag zijn deel betaalt en ook het nodige respect voor opbrengt.

Er zijn in het geheel 1.300 woningen, waarvan de helft bewoners/eigenaars zijn, de andere heft is huurder en in het geheel is
15% van de woningen gesubsidieerd.

Er is ook een kindercrèche, een kleine supermarkt, er zijn een paar cafés, restaurantjes en ook
dienstverlenende bedrijfjes.
Geen exclusief woon-gettho dus.

Om tot de nodige diversiteit te komen hebben maar liefst 25 architectenbureaus ontwerpen gemaakt voor dit project.

Om de gelijkvloerse
verdieping even aantrekkelijk te maken als de overige is deze op een sokkel op bijna 1 meter boven het straatniveau geplaatst. Dat is aangenaam voor de bewoners die zich niet direct bekeken voelen en het geeft ook het voordeel dat je een boeiende straatplint blijft behouden.

In Kopenhagen hebben de inwoners naast fietsen ook een auto, maar die worden allemaal netjes onder de grond gestald.

Naar men zegt heeft het af en toe gebotst tussen de diverse betrokken partijen, maar de kracht van de initiële visienota heeft het telkens gehaald van de ogenschijnlijke tegenstellingen. 

Dat is misschien nog de belangrijkste les van dit project.

TROMP L'OEIL - X

Ze staat toch maar weer mooi te blinken.

De kathedraal en haar toren.
Op haar paasbest.

Tussen de pilonen van de lijn die op bevel van de dienst monumentenzorg van donkerblauw naar zacht grijs geschilderd zijn.

Boven de inkom zie je nog drie achtergebleven beelden.

Al de rest verdwenen door de beeldenstormers.

Aan de kathedraal van Amiens zijn de beelden blijven staan.

Met enige verbeelding kunnen we in Gent ons wel inbeelden hoe rijkelijk de kathedraal er moet hebben uitgezien met al die heiligenbeelden.






In Amiens zijn ze een stapje verder gegaan.





Dank zij een vernuftig gestuurd lichtspel toveren ze er iedere avond kleuren op, zoals de verchroomde beeltenissen er ooit moeten hebben uitgezien.

Ik weet niet wat ik nu het mooiste moet vinden.

Dat veelkleurig kitscherig pallet of de sobere monochromie zoals wij ze altijd gekend hebben.

Ik vrees dat ik mij reeds verraden heb.

Of kan het zijn dat we dingen mooier vinden omdat we ze van in onze prille jeugd altijd zo gezien hebben ?

Dus niet mooier, maar wel evidenter.

GALVESTON VI

Waarom een fabriek uit die periode (1900 - 1910) een toren nodig had wordt hier duidelijk.


Het had wellicht een beetje met prestige te maken maar vooral met veiligheid.


Boven in die toren bevindt zich een watertank, van ongeveer 60 m³ groot, die eens gevuld, als bluswater moet dienen mocht er brand uitbreken in de fabriek.

Die ligt daar als een log schip op liggers te rusten.

Zestig ton, dat is het equivalent van zestig auto's van gemiddelde grootte.

Het water werd opgepompt uit het nabij gelegen kanaal.


Voor zover we weten heeft het nooit gebrand in de textielfabriek en werd dus nooit getest of zo'n installatie efficiënt zou gewerkt hebben.


U kan die installatie een beetje vergelijken met die vele tonnetjes die u ziet staan op heel wat gebouwen in NewYork.




Sprinklerinstallaties, het is echt iets Amerikaans.



Onze brandweer laat ze maar met mondjesmaat toe, legt heel wat voorwaarden op aan de installatie. Ze houdt zich meer vast aan de bestaande reglementering en de heilzaamheid van haar eigen interventies.


De vraag is nu:

Als de pompiers er geen heil in zien,  

wat doen we met die tank ?


Een paar suggesties ?

VERDICHTE STEDEN XIX - DE BRUTALSITEN

Opdringerige architectuur, opdringerige structuren;
ze hebben altijd al bestaan.


Al was het maar in de fantasie van uitstekende tekenaars.

Piranese had er een handje van weg. Het werd zij handelsmerk.






















De Belg Schuiten ook.

Al verzacht zijn pastelkleurige benadering de wreedheid van het overweldigend bouwen.

Een nachtmerrie eigenlijk waar we niet in willen belanden.


Jörge Müller is ook een begenadigd tekenaar maar die had niet veel fantasie nodig. Die observeerde gewoon hoe we - vooral in de na-oorlogse periode - in Europa onze landschappen en bebouwde omgeving naar de kloten hielpen.

Excusez le mot maar wat hier te lande ook gebeurde kan je op geen fatsoenlijke uitdrukken.

Akkoord, de opkomst van de treinen heeft in veel steden aanzienlijke wonden gesneden.

Maar wat de auto veroorzaakt heeft is niets vergeleken bij die treinen.

Het was ook gemakkelijk te verantwoorden: waren we niet allemaal gebaat bij deze structurele ingrepen ? Snel van het ene punt naar het andere, economisch verantwoord, wanneer we maar wilden en met de auto waar we toch hard voor gewerkt hadden.

Van zo'n 30.000 auto's rond 1950 naar meer dan 550.000 in 2015. Een wonderbaarlijke broodvermenigvuldiging waar iedereen mocht mee-eten. De overheid -rijtaks, benzinetaks, verzekeringstaks, BTW-inkomsten - dus er mocht toch iets tegenover staan.

We reden over alles heen zonder er stil bij te staan.

Nu we meer stilstaan dan we kunnen rijden zijn we misschien bereid het allemaal eens te herdenken.

Geen zinnige beleidsman/vrouw die er nog aan denkt om autostrades tot in de harten van onze steden aan te leggen zoals we ze kennen in Antwerpen, Brussel, Luik, Gent.

Als we nu eens toekomst gericht denken, durven we dan ook eens de omgekeerde redenering hanteren.

Wat als we die ondingen nu eens wegdenken ?

Wat kunnen we in de plaats ervan dan wèl ontwikkelen ?

Dat is de vraag voor de RPemmers van dit jaar. (klik)

Benieuwd; erg benieuwd ben ik geworden.

TROMPE L'OEIL - XI - PASSIEVERHAAL

Waarom noemen ze dat eigenlijk, het passieverhaal ?

Goede vraag op zo'n goede vrijdag  ?


Omdat Judas vindt dat de dure balsemolie die Maria Magdalena over Jezus uitstrijkt in zijn ogen weggesmeten geld lijkt en dat ze dat beter aan de armen zouden geven ?

Omdat Jezus hem daarvoor op zijn nummer zet en meegeeft dat er wel altijd armen zullen zijn en dat je ook eens moet kunnen genieten van de goede dingen van het leven ?

Omdat er verraad in zit ?

Omdat Judas gestoken was door de terechtwijzing van Jezus ?

Omdat Maria Magdalena voelt dat haar liefde voor Jezus als zand tussen de vingers wegglipt ?

Omwille van de verloocheningen van Petrus ?

Omwille van de ontgoocheling ?

Omdat alles zo onafwendbaar leek ?


Omdat de massa opgezweept wordt rond foute argumenten ?

Omdat heersers ook lafaards blijken te zijn ?

Daar zat ik zo een beetje aan te denken, vorige dinsdag in de O.L.Vrouw - Sint-Pieterskerk in Gent, tijdens de uitvoering van de Mattheuspassie.

Eén van de mooiste kerken die we hebben.

Langs de buitenzijde mag u daarvan zeggen wat u wil;
over de binnenkant wil ik geen verkeerd woord horen.

Zeker niet als deze hemelse muziek er te horen is.

Bij een vorige editie mocht ik aanwezig zijn tijdens de repetitie.

Ik heb toen veel bijgeleerd.

Hoe je moet luisteren bijvoorbeeld.

Waar de accenten liggen.

En waar de muziek de passie, het drama en de ontgoocheling laat horen die in het verhaal vervat zit.

Geen nood als u er dit jaar niet bij was.

Ze spelen het elk jaar opnieuw.

Omdat drama en passie elke dag opnieuw ontstaan en omdat daarom ook dit stuk ook nooit stuk gaat ?





DOKTERSPRAKTIJK - WACHTEBEKE

Het was eerst een aannemerswoning.

Ontworpen door architect Charles Hoge (spreek uit o'ghe) van wie ik altijd gehoord heb dat hij een bastaard was van ZKH Leopold II, die in Gent logebroeder werd en zo een voor zeer rijk en invloedrijk cliënteel zijn diensten ter beschikking stelde.

Hij ontwikkelde een eigen stijl die je zou kunnen omschrijven als een soort Vlaamse Renaissance, maar ook jonglerend met neo-barrok en neo-rococo, dat alles voor de betere burger.

Zijn werken zijn duidelijk herkenbaar in sommige Gentse lanen.

Die woning in Wachtebeke was onmiskenbaar herkenbaar een Hoge.

Ontworpen in 1955 voor dhr Vervaet, aannemer van beroep.

Hoge was toen al 65 jaar en liet het architectenbureau over aan zijn zoon Gerald.
Mooi hoe ze samen de presentatie aquarel ondertekenen, met elk hun nummer van het provinciaal register erachter.
Vader Charles, 140, zoon Gerald 356.
Het geeft ons een idee hoe weinig architecten er toen waren.

En het zegt ook iets over de beroepsfierheid: hoe kleiner het nummer was, hoe belangrijker men zich achtte.

Grafologen zullen beslist iets weten te zeggen over de karakters van vader en zoon.


De vorige eigenaars baatten er een restaurant uit.
Hiervoor hadden ze op het terras een veranda gebouw die we liever niet zagen staan.

Ann-Sophie Markey zag liever een blokje tegen die zijkant.
Een sober klinisch blokje.

Er zijn wat muren gesneuveld om een nieuw evenwicht te vinden tussen alle dokterskabinetten, een secretariaat waar patiënten zich goed tot beter voelen.

Want dat is toch het uiteindelijke doel van zo'n bezoek.
Dat u zich beter voelt bij het buitengaan dan toen u binnenkwam.

De kans is groot dat dit hier ook zo is.

Want de dokters hier zijn niet alleen uitstekend,
ze hebben ook hun hart op de juiste plaats.

En let u ook op die degelijk herkenbare dokterstas op het stoeltje naast de tafel;
het zegt iets over de beroepsfierheid van de arts.

MEER INFO ? klik


VERDICHTE STEDEN XVIII - DE BRUTALISTEN

LIEFDE AUB

Ik heb mij afgevraagd wie dit op het beton geschreeuwd heeft.

Een jongen ?
Een meisje ?
Een afgewezen jongen / meisje ?

Iemand die de files beu is ?

Iemand die dit stedenbouwkundig brutalisme beu is ?

Het zou allemaal kunnen.

Maar we hebben beslist er iets aan te doen.

We, dat zijn de RPemmers, de studenten van Ruimtelijk ProjectManagement (klik), die daar ook andere ideeën over hebben.

Die fiets op het plaatje.
Die is van mij.
Vertrouw nooit urbanisten die met de auto in de stad rijden.

TROMPE LOEIL - IX

Filip Watteuw, toonde zich deze week een moedig man.

Met spelers van AAGent door een stad fietsen, waar hij drie dagen geleden ervoor gezorgd heeft dat er minder auto's binnen mogen rijden, daar is lef voor nodig.

Vooral als je weet met wat voor karren die mannen normaal mee naar de training komen.
Van het soort autobestuurders dat nogal eens durft neer te kijken op fietsers.

Maar goed, daar gaat het nu niet over.

Het gaat over Watteeuw en zijn fiets.
Die man weet totààl niet hoe je met een fiets moet rijden.

Hebt u al eens goed naar zijn achterband gekeken ?
Daar zit hoogstens anderhalve kilo druk op.

Alsof er twee Hein Haezebroucks  op zijn zadel zitten.

Ik kan dat ook in pascal uitdrukken maar dan wordt het voor de meesten een beetje abstract, en ik wil het hier vooral eenvoudig en bevattelijk houden.

De meeste fietsenmakers raden minstens vijf kilo aan.

Ik zeg: acht.

Met acht kilo druk in je banden haal je gemakkelijk snelheden van 25 km per uur zonder veel inspanning te doen.

Filip, dat scheelt je een aantal WATT.

Want kijk, fietsen is een kwestie van weerstanden overwinnen.
Niet alleen psychologisch.

Hoe groter de druk in je banden, hoe kleiner het wrijvingsoppervlak, hoe minder weerstand, hoe vlotter alles verloopt.

En dat is veel andere situaties ook zo.


En dat noemt zich dan schepen van mobiliteit.

VERDICHTE STEDEN XVII - WIJNEGEM

Het platteland is voor koeien. 
We moeten van het platteland afblijven. 
Koeien is het maximale dat we daar kunnen houden.

Dit is een uitspraak van bOb van reeth , naast eerste Vlaams Bouwmeester, nog zoveel meer.

Dertig jaar geleden wees wijlen Hugo Ceusters zijn verloofde Ingrid Luyten naar iets, vanuit zijn auto:  
"Zie je die koeien daar in die weide ? Wel, binnenkort zijn die er niet meer en zal je eens wat zien."

Op die plek staat nu een shopping center, 42.000 m², 5.000 parkeerplaatsen, 250 winkels groot en sinds de oprichting 30 jaar geleden 200 miljoen bezoekers. Dat is gemiddeld 26.000 bezoekers per dag.  
Zesentwintigduizend. 
Per dag.

Ik hoorde het Ingrid - inmiddels Ceusters - met heel veel fierheid vertellen in de radio 1 uitzending van Friedl Lessage vertellen.

Wat een realisatie.
Wat een succes zeg.
Vond ook Ingrid Ceusters-Luyten.

De kritische weerstand van la Lessage was vlug gebroken.

Wat een succes op vlak van tewerkstelling, inkomstenbelastingen voor Wijnegem en wat voor een grote misstap Vlaanderen en hele juridische mallemolen wel aan het draaien is door nu ook U-place af te schieten.

Want SCMS (Shopping Centre Management Services) - de retailpoot van wijlen Hugo Ceusters - heeft in deze casus ook grootse belangen in.

Shoppingcentra aan de rand van onze steden - rechtstreeks geïmporteerd uit de VS in de late jaren zeventig - ze stellen onze steden te kakken, ze zorgen voor neveneffecten die we niet meer willen, ze bijten hele landschappen stuk.

En toch blijven de die hards als Ingrid Luyten dit model verdedigen.
Op locaties die ze voor heel weinig geld kunnen aankopen, maar altijd in de nabijheid van een afrit van een autostrade. Zo kunnen ze de regio binnen een half uur tot drie kwartier rijafstand leegzuigen.
Take the money and stay. 

De stad als laboratorium voor handel en cultuur hebben ze stuk gemaakt, de CO2 uitstoot ergerlijk doen toenemen en ons een winkelmodel opgedrongen dat elk creatief ondernemerschap in de kiem smoort.

En dat wordt dan vrouwelijke ondernemer van het jaar.

Maar het is niet allemaal kommer en kwel. Mevrouw Ceusters-Luyten weet het platteland best wel te te waarderen.
Dat hoort u op het einde van de uitzending.

Wonend op een landgoed van een paar hectaren groot, waar ze zelfgekweekte groenten verwerkt in haar soep en heerlijke slaatjes.
Kijk, mocht iedereen nu zo eens gaan leven en wonen, dan zou ons land er niet zo verknoeid bij liggen.

U kan de hele uitzending hier nog eens beluisteren.