Ik ga daar niet lyrisch over doen. Zou ongepast zijn. En onwetenschappelijk ook.
Ik toonde u eerst een kaart met enkel de contouren van straten en waterwegen op. Bijna een rooilijnplan.
Als je de bebouwde blokjes invult krijg je een ander beeld.
Dan begin je te ontwaren wat er gaande is.
Je ziet volgebouwde blokjes maar ook de witte 'gaten'.
De plaatsen waar er pleintjes ontstaan zijn.
Niet omdat men behoefte had een pleintjes.
Wel omdat men behoefte had aan ruimte om handel te drijven.
Dat is de voornaamste reden waarom we op sommige plaatsen het enen pleintje naast het andere treffen. Koornmarkt, Hooiaard, Groentemarkt, Groot Kanonplein, Veerleplein, Bij Sint-Jacobs, Kouter, Koophandelsplein, Bisdomplein, Sint-Micheilsplein.
Om nog niet te spreken van de kleine marktpleintjes die verdwenen zijn: Botermarkt, Gouden Leeuwplein, ...
U hoort mij niet spreken over de Vrijdagmarkt.
Dat was het eerste plein dat - na de Korenmarkt - echt aangelegd werd. Groot en als er geen markt is of iets anders te doen is, ook niet echt gezellig.
Geen genietplein.
Maar wel nuttig. Om een parking er onder aan te leggen.
In het uitstekende werk KAARTEN / PLANNEN VAN / VOOR GENT van André Coene en Martine De Raedt wordt een analayse van loopwegen uit de verschillende buitengebieden gemaakt waar dan op de knooppunten die pleintjes ontstaan om er handel te drijven. Soms klopt het, soms ook niet.
De willekeurige vorm van al die pleintjes verwondert mij steeds weer. Geen echt geometrische vormen uit één of ander meetkundig boekje. En ook niet ontstaan door de grillen van het reliëf.
In een boek over het ontstaan en de groei van Antwerpen kwam ik de afbeelding van dit boekje van één of andere landmeter tegen. Hoe een verkaveling geschetst werd, hoe de straatjes ontstonden, een driehoekig pleintje, hoe er voorzien werd in een riolering.
Niet gehinderd door veel neo renaissancistische stedenbouwkundige inzichten, gewoon, zoveel mogelijk zuinige vierkante meters halen uit een amorf stuk eigendom.
Met wat rekensommen erbij.Dat lijkt mij het geheim.
Is het ook zo gegaan in Gent ?
Ik denk soms van wel, maar dit soort boekjes ben ik nog niet tegengekomen.
Als u in één of andere kast of op zolder nog zo'n middeleeuws boekje liggen hebt, dan weet ik het graag.
Of weet hebt van zo'n verkaveling
, dan weet ik het ook graag.